2021 yılının başında 2 bin 350 TL, 2022 yılının başında ise 5 bin 800 TL civarında olan ortalama navlun fiyatı, 2023 yılına girerken 12 bin TL civarına ulaştı. Yüzde 15 ve artış yüzde 20’yi aşarak Şubat ayında da devam etti.
Türkiye’de ilk kez Navlun Fiyat Endeksi verileri Türk lojistik teknolojileri girişimi Tırport tarafından “2022’ye Tırport ile Bir Bakış” raporunda yayınlandı. Tırport Insights’ın haberine göre akaryakıt fiyatlarındaki artışın ve enflasyon baskısının maliyetler üzerindeki etkisi navlun fiyatlarının seyrini değiştirdi ve dünyada navlun fiyatları artmaya devam ediyor. Avrupa’da navlun maliyetinde ortalama akaryakıt maliyeti yüzde 25-28 aralığında iken, Türkiye’de akaryakıt maliyetinin kolay kolay yüzde 40’ın altına düşmediği ve geçmişte yüzde 60’lara kadar çıktığı gözlemlendi. Küresel raporlara göre navlun fiyatında akaryakıtın rolünün 2023 yılında yüzde 30’u aşarak yüzde 32,4’e ulaşacağı kaydediliyor. Ayrıca yaşanan enflasyon şoför maliyetlerini artırıyor ve navlun fiyatında şoför maliyeti yüzde 27,4’ü geçiyor.
2022’de küresel lojistik pazarı 5,2 trilyon doları aştı
2022 yılında küresel üretim hacmi 30 trilyon doları, lojistik pazar büyüklüğü ise 5,2 trilyon doları aştı. 2025 yılında 8 trilyon dolara ulaşan küresel lojistik sektörü, lojistik teknoloji startup’ları tarafından şekilleniyor. Dünyadaki bu değişim ve dönüşümün öncülerinden biri olan Tırport, lojistiğin cepten yönetilmesini, yükün cepten bulunmasını sağlayan uçtan uca dijitalleşmeyi mümkün kılıyor. Pandemi şube lojistiğinin ne kadar stratejik olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu ifade eden Tırport Yürütme Konseyi Başkanı Dr. Akın Arslan, şunları söyledi:
“Kapanma dönemlerinde Çin’den ABD ve Avrupa limanlarına 4 haftada gelen gemilerin normalde 12 haftada Avrupa’ya gidemediği zamanlar oldu. 2 bin 500 dolar seviyesinde olan bir konteynerin Avrupa seferi 10 bin doların üzerinde test edildi. Ayrıca Covid-19 pandemisi ile birlikte bir ülkenin ihtiyacı olan temel işlerin en kötü ihtimalle kapalı alanlarda üretilmesi gerektiği gerçeği tüm çıplaklığıyla ortaya çıkmıştır. İngiltere gibi ülkeler de baktılar ki; çocuk bezi, tuvalet kağıdı, köpek maması gibi temel ihtiyaçları bile ülke içinde doğru dürüst üretemez hale geldiler. Üretim son 40 yılda farkında olmadan birçok ülkeye (offshore) kaymış ve dünyadaki toplam üretimin 1/3’ünü tek başına dünyanın fabrikası haline gelen Çin yapmaktadır. Pandemi, NearShore (üretim yakında) olarak yeni bir konsept yarattı. Dünyada bu gelişmeler olurken, toplam ihracatının %55’ini Avrupa’ya yapan Türkiye’nin jeopolitik konumu, Türkiye’yi Avrupa için kıyıya yakın nitelikli bir üretici yapacak mı? Önümüzdeki 10 yılda bunu hep birlikte izleyerek yaşayacağız.” söz konusu.
Türk lojistik şubesi 100 milyar doları aştı
Pandemi sonrası Türk lojistik departmanının hem nakliye hem de depolamada büyümesini sürdürdüğünü anlatan Tırport Lideri Dr. Akın Arslan, şunları söyledi:
“Ülkemizin lojistik pazarının büyüklüğü 2022 itibariyle 100 milyar doların üzerinde. Geçen yılın son çeyreğindeki düşük üretim olan Eylül 2022 itibarıyla günlük ortalama 480 bin tıra yükselen FTL (full truck load) hacmi, birçok global markanın 2022 satış hedeflerine ekim ayına kadar ulaşması, bazı üreticilerin enflasyonist beklentiler nedeniyle stok bazlı üretimi tercih etmesi vb. 400 bine kadar geriledi. Ocak 2023 itibarıyla günlük FTL (full truckload) hacmi yine 475.000 kamyonu aştı. Ayrıca 2022 Ocak-Aralık döneminde ağır ticari araç pazarı geçen yılın aynı dönemine göre %20’nin üzerinde büyüyerek, kamyon-traktör satışları yine 37 bini aştı. 2023 yılında büyümenin devam etmesi ve tır-römork satışlarının yeni bir rekor kırarak 40 bini aşması öngörülüyor.” dedi.
